Als de Koreaanse Na Young twaalf jaar is, weet ze het zeker: ik ga later trouwen met Hae Sung. De jongen uit haar klas die ze leuk vindt. Het soort kinderlijke naïviteit dat je nog hebt als je twaalf bent en denkt dat je precies weet hoe het leven zal lopen. Ze vindt hem toch leuk? En hij haar. Nou dan. Natuurlijk loopt het leven heel anders – zoals ieders leven zich op onvoorspelbare manieren ontvouwt, met nieuwe mensen, onverwachte zijpaden, mogelijkheden. Als je erover nadenkt zijn er eindeloos veel manieren waarop het leven had kunnen lopen, oneindig veel ongeleefde levens die je ook had kunnen leiden.
Alleen worden de meesten van ons niet meer met die ongeleefde levens geconfronteerd. Je weet simpelweg niet hoe het leven was gelopen als je in het verleden een andere keuze had gemaakt. Toch filosofie was gaan studeren. Samen was gebleven met je eerste vriendje. Na die vakantie in Portugal had besloten: weet je wat, ik blijf hier. Die andere baan had geaccepteerd. Het blijven fantasieën, gedachtes die af en toe voorbijkomen.
Nora Young (na haar emigratie naar Canada en later New York neemt ze een Engelse naam aan) krijgt in de film Past Lives van regisseur Celine Song wel een glimp te zien van het leven dat ze ook had kunnen hebben. Vierentwintig jaar nadat ze Hae Sung voor het laatst zag en twaalf jaar nadat ze elkaar terugvonden en spraken via Skype, komt haar jeugdliefde naar New York om haar op te zoeken. Na een ongemakkelijk en tegelijkertijd vertrouwd weerzien, lopen ze dagenlang samen door de stad en halen ze de gemiste jaren in. Als woorden tekortschieten, laten ze de stilte spreken.
Klein detail: op dat moment is Nora al zeven jaar gelukkig getrouwd met de Amerikaanse schrijver Arthur.
Wat doet het met je als jouw leven zich gevormd heeft en je dan plots wordt geconfronteerd met een jeugdliefde waarmee jouw 12-jaar oude zelf dacht te gaan trouwen? Hoe ga je om met die twee werelden en culturen die dan ineens bij elkaar komen? En hoe verzoen je je ermee dat zo’n leven nooit werkelijkheid is geworden? Dat een deur die ooit op een kier stond nu voorgoed dicht is?
Een prachtige scène uit de film is de scène waarin Arthur en Nora samen in bed liggen en hij haar vraagt of ze weet dat ze in het Koreaans droomt. Hij hoort haar soms praten in haar slaap en dat is altijd in haar moedertaal. Nee, dat weet ze niet.
Het beangstigt Arthur soms:
”You dream in a language that I can’t understand. It’s like there’s this whole place inside of you where I can’t go.”
– Arthur Zaturansky, een personage in Past Lives (2023)
En dat is precies de plek waar Hae Sung wel bij kan. Hij spreekt Koreaans, is onderdeel van haar jeugd, liet haar uithuilen als ze eens niet de beste van de klas was en daar moeite mee had. Hij begrijpt een deel van haar waar Arthur nooit bij zal kunnen.
Het zette me aan het denken. In zekere zin geldt dat voor ons allemaal. We bestaan uit meerdere lagen, meerdere periodes in ons leven, meerdere interesses, gevoelens. Net als degene waarmee we samenzijn. Er zijn meerdere momenten in hun leven die we niet samen met hen meemaken. Hun jeugd. Hun middelbare schooltijd. Vakanties die ze meemaakten. Hun Nirvana-fase.
Daardoor zijn er meerdere kanten van mijn partner die ik nooit volledig zal kennen of begrijpen. Ik heb hem horen vertellen over zijn studententijd in Utrecht, maar ik was er niet bij. Hij heeft mij horen vertellen over huiselijk geweld en de spanningen die er bij ons thuis waren, maar hij zal nooit volledig kunnen invoelen hoe het voor mij was om daarin op te groeien.
Alleen is er meestal ook geen (potentieel romantische) ander (naast goede vrienden of familie) die die kanten wel begrijpt. Of ze samen met ons doorleefde. In dat geval kun je niets anders doen dan erop vertrouwen dat jouw partner meer waarde hecht aan het hier en nu dan aan het verleden, zich niet laat meeslepen in ‘wat als’-scenario’s en zijn of haar best doet je mee te nemen in momenten die voor hem of haar belangrijk waren zodat je tenminste zo dichtbij mogelijk kan komen.
Hoewel Arthur en Nora al zeven jaar samen zijn en naar elkaar hebben uitgesproken dat ze hun leven met elkaar willen delen, sluimert er in Past Lives toch een onzekerheid op de achtergrond. Want hoewel Arthur Nora goed denkt te kennen en niet verwacht dat ze hem zal verlaten voor een vroegere jeugdliefde, is hij er niet helemaal zeker van. Er is een deel van haar identiteit, het Koreaanse deel, dat aangeraakt wordt nu Hae Sung opnieuw in haar leven is. En hoe belangrijk dat deel voor haar is of wat het met haar doet om zich weer verbonden te voelen met haar oude leven, dat kan hij onvoldoende inschatten. Zijn onzekerheid en de vraag in hoeverre het mogelijk is om een ander echt te kennen, wordt door de film prachtig en ontroerend in beeld gebracht.
‘Is dit zoals je je jouw leven had voorgesteld toen je jong was?’ vraagt Arthur.
In het antwoord van Nora schuilt een prachtige les voor ieder die zich weleens verliest in ongeleefde levens:
‘Dit is waar ik terechtgekomen ben. Dit is waar ik moet zijn.’