Mooie vrouwen hebben een kleine neus

Ik kan jaloers zijn op vrouwen die prachtig kunnen zingen. Op de schrijvers van verhalen vol mooie zinnen, op generatiegenoten die pieken, op mensen die verre reizen maken en daar alleen de hoogtepunten van delen op Instagram, op mensen zonder wallen en op mensen die zijn opgegroeid in een hecht gezin. Maar als je me vraagt waar ik echt jaloers op ben, als ik er eentje moet kiezen, dan weet ik dat meteen.

Ik ben jaloers op vrouwen met mooie neuzen.

En dan bedoel ik neuzen die voldoen aan het schoonheidsideaal: smalle neuzen, symmetrische neuzen, met een rechte neusbrug en neusvleugels die niet te wijd staan bij het lachen, waarbij het puntje charmant ietsje omhoog staat (en zeker niet naar beneden). Neuzen die vanuit elke hoek mooi zijn en goed bij het gezicht passen. Vrouwelijke neuzen.

Daar ben ik jaloers op.

‘Vindt u dat ik een grote neus heb?’

Toen ik een jaar of tien was en met mijn moeder in een kledingzaak stond, vroeg ik plots aan de dame die ons hielp: ‘Vindt u dat ik een grote neus heb?’ De vraag kwam onverwachts en ze keek lang naar mijn moeder om haar antwoord te bepalen. Dat beeld bleef hangen. Als ze mijn neus goed had gevonden, gewoon, onopvallend, mooi, niet te groot, dan had ze gezegd: ‘Welnee kind, natuurlijk niet! Hoe kom je daar nou bij?’ Nu zei ze niets. Ze keek. En dat was genoeg.

Genoeg om mijn neuzencomplex te voeden, want sindsdien kijk ik bij elke foto die iemand van me neemt steevast ‘hoe mijn neus erop staat’ en is een neus het eerste wat me van iemand opvalt. In winkelruiten check ik mijn spiegelbeeld en als ik andere vrouwen ontmoet, is het eerste wat door mijn hoofd schiet: ‘hebben ze een grotere of kleinere neus dan ik?’ Je kunt het gerust een obsessie noemen.

Jarenlang lachte ik niet op foto’s, want als ik lachte werd mijn neus breder. Van YouTube-video’s leerde ik al snel hoe je make-up kunt gebruiken om je neus smaller te laten lijken. Contouren, noemen ze dat. Zodra ik oud genoeg was, mailde ik foto’s van mijn neus naar een plastisch chirurg:

‘Ik hoop te bereiken dat ik weer breeduit durf te lachen op foto’s zonder me steeds onzeker te voelen over de grootte van mijn neus.’

Een reactie volgde snel:

‘Ik denk wel dat ik iets voor je kan betekenen om je neus smaller, mooier en minder opvallend te maken.’

Zie je, dacht ik. Mijn neus moet dus smaller. Mooier. Hij vindt dat ook. En hij heeft verstand van neuzen, hij moet er honderden gezien hebben in zijn werk.

Ik maakte nooit een afspraak bij deze plastisch chirurg. Ik durfde niet, had de financiële middelen niet (zo’n ingreep kost al snel €8000) en ondanks mijn grote onzekerheid stond een cosmetische ingreep me tegen. We leren immers te houden van hoe we zijn en op iets (wezenlijks) aan jezelf veranderen heerst nog altijd een taboe.

Nu ik wat ouder ben, realiseer ik me dat de wens om een kleine neus te hebben geen authentieke wens van mij is. Als klein meisje dacht ik niet dat mijn neus te groot was; het was de buitenwereld die me dat vertelde. Het heersende schoonheidsideaal waar ik al jong mee geconfronteerd werd via reclames met dunne modellen, films vol actrices met een fijn gezichtje, posters in bushokjes waar steevast vrouwen op stonden met mooie gezichten en – je raadt het al – kleine neuzen. De boodschap die ik onbewust keer op keer kreeg was: mooie vrouwen hebben een kleine neus.

Dat schoonheidsideaal zet vrouwen vast. We moeten blijkbaar aan een heel specifiek plaatje voldoen om mooi gevonden te worden. Om mee te tellen als vrouw. En dat plaatje is in ieder tijdperk weer anders. Eeuwenlang wilden vrouwen zo vol mogelijk zijn, want ronde vormen waren een statussymbool: het liet zien dat je genoeg geld had om jezelf te voeden. Later waardeerden we vooral een grote boezem en een slanke taille. Nu zijn ronde billen (de zogeheten‘Brazilian butt’) nastrevenswaardig. Het ideaal verandert, maar feit blijft dat elke tijd eisen stelt waar vrouwen aan zouden moeten voldoen.

Mijn neuzencomplex wordt dus niet veroorzaakt door mijn zogenaamd grote(re) neus. Het is de omgeving waarin ik me bevind. Hoe de omgeving naar vrouwen kijkt, is hoe ik naar vrouwen kijk. Hoe ik naar mezelf kijk. En daar los van komen of in elk geval minder waarde aan toekennen, is iets wat ik niet oplos met een neuscorrectie. Dat los ik op door andere gedachten te gaan geloven en mijn onzekere gedachten te bevragen.

Dat blijft een uitdaging.

Bijna mailde ik de plastisch chirurg

Laatst volgde ik met een vriendin een schilderworkshop. Een paar dagen later zag ik mezelf ineens op Instagram. Blijkbaar waren er foto’s gemaakt. Bij het zien van de foto’s laaide mijn onzekerheid op. Ik zoomde in op een foto, bewerkte mijn neus en vergeleek voor- en na met elkaar. Die nacht lag ik wakker en googelde ik naar neuscorrecties, las ervaringsverhalen van mensen die wensten dat ze het jaren eerder hadden laten doen en meldde me bijna aan voor een consult bij de cosmetisch arts die mij jaren geleden mailde.

Bijna.

Net op tijd wist ik mezelf eraan te herinneren dat mijn neus niet het probleem is. Het schoonheidsideaal dat ik heb geïnternaliseerd, de overtuiging dat je als vrouw pas mooi bent als je een smalle neus hebt, en vinden dat je als vrouw blijkbaar op aarde bent om mooi te zijn. Dát is het probleem. En dat los ik niet op met een neuscorrectie. Sterker nog, dat zou voor mij voelen als toegeven aan het heersende ideaal.

Of ik ooit zal vinden dat mijn neus precies goed is zoals ‘ie is? Waarschijnlijk niet.

Maar ik kan er met meditatie en gedachteoefeningen wel voor zorgen dat mijn neus minder ruimte inneemt in mijn hoofd en dat ik negatieve gedachten over mijn neus minder serieus neem.

Mijn favoriete lichaamsonderdeel zal het nooit worden. En dat is oké. Mijn neus mag er zijn. En dat blijf ik mezelf vertellen.

Tips voor mede-neusobsessanten

Ga eens zonder gecontourde neus de deur uit – je zult zien dat mensen je niet anders aankijken op straat, want het valt niemand op. Echt niet.

Volg geen modellen of influencers op social media die jou onzeker maken. Merk je dat je gefixeerd bent op iemands zogenaamd perfecte neus? Ontvolgen maar!
Volg in plaats daarvan leuke mensen met neuzen die meer op de jouwe lijken. Het helpt je ontdekken dat er meerdere vormen van schoonheid bestaan en dat grote(re) neuzen ook mooi zijn.
Probeer te relativeren. Er zijn ergere dingen op de wereld dan geen perfecte neus hebben. Als jouw neus morgen zou voldoen aan het beeld wat jij in je hoofd hebt, heb je nog steeds weleens een baaldag en stap je nog steeds weleens chagrijnig uit bed.
Ken jezelf waarde toe voor andere dingen dan je uiterlijk. Misschien ben je een hele attente vriendin. Kunnen vrienden altijd bij jou terecht voor een luisterend oor. Heb je een hele goede muzieksmaak. Of ben je hartstikke goed in je werk. Jouw waarde wordt niet bepaald door jouw neus.
Mail geen plastisch chirurgen. Ook niet op zwakke momenten.